काठमाडौं । नेपाली समाजमा मनाइने महान्पर्व बडादशैंको दोस्रो दिन आश्विन शुक्लव्दितीया तिथिमा देवीमन्दिर तथा शक्तिपीठमा माता भगवती ब्रहमचारिणीको पूजाआजा गरिन्छ । घटस्थापनादेखि प्रत्येक दिन फरक फरक नौ देवीको आह्वान गरी शक्तिको उपासना गर्ने पद्धति छ ।
नवरात्रमा आफूमा निहित मानवशक्ति,प्रभा,माया, जाया,सूक्ष्मा,विशुद्धा नन्दिनी, सुप्रभा, विजया,सर्वसिद्धिदाद्वारा प्रकट गरी जीवनलक्ष्य पूर्ति गर्ने आशयले देवीको साधना गर्ने परम्परा छ । यस पर्वमा शक्ति स्वरुपा देवीहरुका साथै देवताले समेत आराधना गर्नुपर्ने शक्तिका मूलमाताहरु महाकाली, महालक्ष्मी र महासरस्वतीको पनि साधना गरिन्छ । ब्रह्मचारिणी देवीलाई ब्रहम विद्याशक्तिकी माताको रुपमा पूजाआजा गर्ने गरिन्छ । ब्रहमचारिणी देवीको आराधनाले व्यक्तिलाई ब्रहम अनुसार आचरण गर्ने शक्ति प्राप्त भई ब्रह्मचर्य जस्तो परम पदमा पुग्न सकिने शास्त्रहरुमा उल्लेख छ । सांसारिक मायामोहको जञ्जालबाट मुक्त गराई व्यक्तिलाई ज्ञानमा आकर्षित गरी मानव चोला सार्थक बनाउन साधकलाई ब्रहमचारिणी देवीको अनुकम्पा आवश्यक हुने बताइएको छ । ब्रहमचारिणी देवीलाई भक्तिको प्रतीक मानिन्छ ।
ब्रहमचारिणी माता पार्वतीको विवाहपूर्वको अवस्थाको रुपमा चर्चा गरिएको छ । देवी ब्रह्मचारिणीलाई ऐना,काइयो,टीका चढाइन्छ ।माता पार्वतीको यो रुपलाई ब्रहमचारिणी, तपस्वी तथा योगिनी पनि भनिएको देवीभागवत लगायतका ग्रन्थमा उल्लेख छ । शास्त्रमा उनको वदनवर्ण कलेजी रङको रहेको भनेर वर्णन गरिएको छ । ब्रहमचारिणी देवीले एक हातमा कमल धारण गरेकी छन् भने दोस्रो हातमा कमण्डलु लिएकी छन् ।
कमलले सच्चिदानन्द ब्रहमस्वरुप संकेत गर्दछ भने कमण्डलुले वरदान र आशिर्वादको अर्थ संकेत गरेको छ । देवी ब्रहमचारिणीको पूजाआराधना गर्न भक्तजनहरु आज बिहानैदेखि मुलुकका विभिन्न शक्तिपीठ, देवीमन्दिरर कोटहरुमा भेला भएका छन् । घरघरमा स्थापित दशैंघर वा कोठामा पनि माता ब्रहमचारिणीको पूजाआजा गरिन्छ उनको गुणवर्णन गरिएका ग्रन्थको वाचन श्रवणको क्रम पनि चलिरहेको छ ।
