काठमाडौं । लकडाउन जारी रहेकै बेला काठमाडौँ महानगरपालिका वडा–१८ का अध्यक्ष न्हुच्छेकाजी महर्जन इखापोखरीकी ८९ वर्षीया विष्णुप्रिया मालीको निवासमा ज्येष्ठ नागरिक भत्ता बोकेर पुग्दा उनको अनुहारमा खुशीको चमक देखिन्थ्यो । वडाध्यक्ष महर्जनले मालीको हातमा ज्येष्ठ नागरिक भत्ताका १२ हजार रूपैयाँ थमाएपछि विष्णुप्रियाले नेवारी लवजमै औधी खुशी लागेको प्रतिक्रिया दिनुभयो ।
लामो समयदेखि थाइराइड र प्रेसरको औषधि नियमित सेवन गरिरहनु भएका जोशी गल्लीका ८७ वर्षीय राजाराम जोशीले काठमाडौँ महानगरपालिकाले घरमै आएर उपलब्ध गराएको ज्येष्ठ नागरिक भत्ताबाट थाइराइड र प्रेसरको औषधि किन्ने बताउनुभयो । ‘तीन वर्षदेखि नियमित रुपमा यो भत्ता लिदैँ आएको छु । पहिला वडामा गएर लिन्थे,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘आज जनप्रतिनिधि नै निवासमा भत्ता बोकेर आउँदा खुशी लाग्यो । मुलुक बन्दाबन्दीमा छ । मेरो औषधी सकिन लागेको थियो । अब आज–भोलि नै औषधि किन्छु । बाँकी केही रकम घरखर्च गर्नुपर्ला केही बचत राख्छु ।’
वडा–१८ कै भुरुङखेलकी ८८ वर्षीया सुधादेवी प्रधानले पनि यसरी जनप्रतिनिधिलाई भत्तासहित आफ्नै निवासमा देख्दा स्थानीय सरकार घर–दैलोमै आएको अनुभव सुनाउनुभयो । ‘मुलुक अहिले लकडाउनको अवस्थामा छ । यस्तो बेलामा हामी वडासम्म जाने अवस्था थिएन । जनप्रतिनिधि ज्येष्ठ नागरिक भत्ता बोकेर आफ्नै निवासमा आउँदा औधी खुशी लागेको छ,’ उहाँले हल्का मुस्कारसहित भन्नुभयो, ‘यसलाई मैले ज्येष्ठ नागरिकको साथमा काठमाडौँ महानगरपालिका छ भन्ने मात्रै ठानेको छैन ज्येष्ठ नागरिकहरुप्रतिको सम्मानका रुपमा समेत लिएकी छु ।’
काठमाडौं महानगरपालिकाले माली, जोशी र प्रधानलाई मात्रै होइन ३२ वटै वडामा स्थायी वासोवास गर्ने ७५ वर्ष पुगेका महिला र ८० वर्ष पुगेका पुरुष ज्येष्ठ नागरिकलाई घर–घरमै पुगेर महानगर बिशेष भत्ता उपलब्ध गराउँदै आएको छ । ३२ वटै वडामा स्थायी वासोवास गर्ने यस्ता ज्येष्ठ नागरिक ९ हजार १ सय १७ जना छन् ।
महानगरपालिकाले पूर्ण अपाङ्गता भएका ४ सय ४५ जनालाई पनि यहि बेला बिशेष भत्ता घर–घरमै पुर्याउँदै छ । त्यसका लागि महानगरपालिकाले ३२ वटै वडालाई रकम निकासा गरिसकेको छ । केही वडाले वितरण शुरू गरेका छन् भने केहीले तत्कालै सुरु गर्ने जानकारी दिएका छन् । ‘काठमाडौं महानगरपालिकाले जेष्ठ नागरिकले समाजलाई पु¥याएको योगदानको सम्मान स्वरुप वार्षिक रुपमा वरिष्ठ जेष्ठ नागरिकलाई बिशेष भत्ता वितरण गर्दै आएको छ,’ काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यले भन्नुभयो, ‘अहिले मुलुक नै बन्दाबन्दीको अवस्थामा छ । यस्तो बेलामा ज्येष्ठ नागरिकलाई महानगरपालिकाले वितरण गरेको बिशेष भत्ताले केही राहत महशुस होस भनी घर–घरमै लगेर वितरणको व्यवस्था गरेका हौँ ।’
दुःखका बेलामा पनि महानगरपालिका हाम्रो साथमा छ भन्ने महशुस उहाँहरुलाई होस् भनेर यही बेला भत्ता उपलब्ध गराएको उहाँको भनाई छ । उहाँले विगतमा महानगरपालिकाले विशेषज्ञ चिकित्सकको टोलीसहित ज्येष्ठ नागरिकको घर–घरमै गई निशुल्क स्वास्थ्य परीक्षण सेवा उपलब्ध गराउने लगायतका काम गरेको जानकारी दिनुभयो । ‘३२ वटै वडामा ९ हजार १ सय १७ ज्येष्ठ नागरिक रहेको हामीलाई तथ्यांक प्राप्त भएको छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘ती सबै वरिष्ठ ज्येष्ठ नागरिकलाई घर–घरमै पुगेर जनप्रतिनिधिले भत्ता उपलब्ध गराउनु हुनेछ ।’ उहाँले पूर्ण अपाङ्गता भएका नागरिकलाई पनि घर–घरमै पुगेर भत्ता उपलब्ध गराउने जानकारी दिनुभयो । पूर्ण अपाङ्गता भएका नागरिकलाई महानगरपालिकाले वार्षिक ३ हजार रुपैयाँ दिदैँ आएको छ ।
शाक्यले नेपाल सरकारले ज्येष्ठ नागरिकलाई उपलब्ध गराउने सामाजिक सुरक्षा भत्ता बाहेक काठमाडौं महानगरपालिकाले छुट्टै वार्षिक १२ हजार रुपैयाँ बिशेष भत्ता उपलब्ध गराउँदै पनि जानकारी दिनुभयो । ‘ महानगरभित्र स्थायी बसोबास गर्ने ७५ वर्ष पुगेका महिला र ८० वर्ष पुगेका पुरुष र पूर्ण अपाङ्गता भएकालाई हामीले बार्षिक रुपमा बिशेष भत्ता उपलब्ध गराउँदै आएका छौँ,’ शाक्यले भन्नुभयो, ‘कोही पनि वरिष्ठ जेष्ठ नागरिकले मेरो कोही पनि छैन भन्ने महशुस गर्नु नपरोस् भनेर हामीले यो भत्ता दिदैँ आएका छौँ । जेष्ठ नागरिकले समाजलाई पु¥याएको योगदानको सम्मान स्वरुप पनि यो भत्ता वितरण गरिएको हो ।’ उहाँले जेष्ठ नागरिकका लागि मनोरञ्जन तथा सेवा केन्द्र स्थापना गर्ने, वृद्ध–वृद्धा मनोरञ्जन पार्क निर्माण गर्ने जस्ता कार्यमा पनि महानगरपालिका लागिरहेको जानकारी दिनुभयो ।
काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रवक्ता समेत रहनु भएका वडा–१५ का अध्यक्ष ईश्वरमान डंगोलले जेठ २० भित्रमा सबै वडामा वितरण गरिसक्ने गरी रकम निकासा गरेको जानकारी दिनुभयो । ‘यो बन्दाबन्दीको अवस्थामा उहाँहरुलाई घर–घरमै लगेर दिने गरी हामीले व्यवस्था गरेका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘यो भत्ताले एकतिर यो कठिन अवस्थाका बेला केही खर्च टर्ने छ भने अर्कोतर्फक मतदातासँग एक पटक पुनः साक्षत्कार गर्ने र उहाँहरुको समस्या बुझ्ने अवसर प्राप्त हुनेछ ।’काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रशासन विभाग प्रमुख नमराज ढकालले ९ हजार १ सय १७ वरिष्ठ ज्येष्ठ नागरिक र पूर्ण अपाङ्गता भएका ४ सय ४५ जनालाई महानगर बिशेष भत्ता उपलब्ध ३२ वटै वडालाई ११ करोड ६ लाख १७ हजार रुपैयाँ निकासा गरेको जानकारी दिनुभयो । वडा नम्बर –२६ का अध्यक्ष ख्याम तिवारीले लकडाउनका कारण समस्यामा परेका ज्येष्ठ नागरिकलाई यो बिशेष भत्ताले केही राहतको अनुभूति हुने अपेक्षा गरेको बताउनुभयो । ‘हामी यो लकडाउनको अवधीमा वडावासीलाई राहत उपलब्ध गराउने लगायतका काममा निरन्तर खटिरहेका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘महानगरभित्र स्थायी बसोबास गर्ने बरिष्ठ ज्येष्ठ नागरिकलाई दिइने यो भत्ताले उहाँहरुलाई दुःखका बेलामा पनि महानगरपालिका हाम्रो साथमा छ भन्ने महशुस होला भन्ने अपेक्षा गरेका छौँ ।’
उहाँले काठमाडौँमै घर भए पनि कतिपय बेरोजगार रहेको, दुई छाक खानका लागि पनि धौ–धौ हुने अवस्था रहेको भन्दै यस्तो बेलामा यो भत्ताले राहत हुने पनि बताउनुभयो । उहाँले आफ्नो वडामा २ सय ५३ जना ज्येष्ठ नागरिक रहेको भन्दै बुधबारबाट उनीहरुको घर–घरमै पुगेर भत्ता वितरण गर्ने जानकारी दिनुभयो ।
वडा नम्बर–९ की सदस्य सिर्जना भेटवालले पनि यस्तो बेलामा उपलब्ध गराउने बिशेष भत्ताले उहाँहरुलाई राहतको महशुस हुने भन्दै घर–घरमै लगेर वितरण गर्ने जानकारी दिनुभयो । अघिल्लो वर्ष ५ हजार ६ सय २१ महिला र १ हजार ९ सय ३६ पुरुष गरी ७ हजार ९ सय ५७ जनालाई महानगरपालिकाले बिशेष भत्ता उपलब्ध गराएको थियो ।
