काठमाडौं । समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले राष्ट्रघाती महाकाली सन्धि गर्नेहरु जनतासामु माफी माग्नुपर्ने बताउनुभएको छ ।
नयाँ नक्शालाई निशान छापमा राख्न सरकारले ल्याएको संविधान संशोधन विधेयकमाथिको छलफलमा बोल्दै अध्यक्ष यादवले महाकाली सन्धि सुगौली सन्धि भन्दा राष्ट्रघाती भएको उल्लेख गर्नुभयो । सुगौली सन्धिले महाकाली पश्चिमको भूमि भारतको भनेपनि महाकाली नदीको भूभाग नै सीमा भएको महाकाली सन्धिमा उल्लेख भएको प्रष्टयाउनु भयाे।
‘नेपाल इष्ट इण्डीया कम्पनी र नेपालबीच भएको सुगौली सन्धी अत्यन्तै अपमानजनक थियो । नेपालले ठूलो भूमि गुमाउनुपर्यो । नेपालले कुनै पनि युरोपियन अमेरिकन वा विदेशीलाई इष्ट इण्डिया कम्पनीलाई सोध्नुपर्छ भन्ने अपमानकजनक कुरा थियो । काली नदि पश्चिम सीमाना भनेर स्पष्ट लेखिएको थियो’ उहाँले भन्नुभयो, ‘तर महाकाली सन्धि गर्दा सन्धिका हर्ताकर्ताहरु धेरै ठूला पार्टीका ठूला नेताहरु त्यो बेला हुनुहुन्थयो प्रधानमन्त्री पनि हुनुहुन्छ । महाकाली नदीबाट पश्चिमका भागको दावी नेपालले छोडेको हो सुगौली सन्धीमा तर महाकाली नदिको सम्झौता गर्दा त्यसको प्रस्तावनामा लेखिएको छ । महाकाली नदीको अधिकांश भाग दुई मुलुको सीमा नदि भएको स्वीकार गर्दै भनेर लेखिएको छ । सुगौली सन्धीले पाएको क्षेत्राधिकारलाई महाकाली सन्धिले पछाडि धकेल्ने कुरा उल्लेख छ । जवाफ दिनुप¥यो कांग्रेस कम्युनिष्ट पार्टीका नेताहरुले जवाफ दिनुप¥यो । यसका लागि हामी सबैले माफी किन नमाग्ने ? राष्ट्रवादीको नारा हामी दिन्छौँ मधेसीलाई गाली गर्छौँ यिनीहरु भारतीय हुन, धोती हुन भनेर भन्छौ भनेर माफी माग्नुपर्यो नी ।’’
उहाँले महाकाली सन्धि गर्दा मुहानको टुंगो किन लगाइन भन्दै प्रश्न समेत गर्नुभयो । नेपालको नक्सा पहिले चुच्चो भएपनि पछि गायव भएको उल्लेख गर्दै उहाँले यो कसको पालामा किन भएको हो त्यसको जानकारी सदनमा हुनुपर्ने बताउनुभयो ।
कालापानी क्षेत्रमा ६० वर्षबाट भारतले विभिन्न संरचना निर्माण गरी सेना राखेको उल्लेख गर्दै उहाँले सन् १९६५ मा पनि सन्धि भएको कुरा बाहिर आएकाले यो विषयमा सरकारले जवाफ दिनुपर्ने बताउनुभयो । नश्लवादी मानसिकता त्यागेर आन्तरिक राष्ट्रियतालाई बलियो बनाएमात्रै राष्ट्रिय एकता बलियो हुने उहाँले बताउनुभयो ।
राष्ट्रवादको भावना टुट्यो भने कुनै पनि सेना, सरकार र संविधानले रोक्ने नसक्ने उहाँले बताउनुभयो । नीतिगत कुरा आफ्नो ठाउँमा भएपनि राष्ट्रियता र देशभक्तिको सवालमा आफ्नो दल बलियो रहेको उहाँले बताउनुभयो ।
