काठमाडौं ।प्रधानमन्त्री केपी ओलीले आउँदो फागुन सम्ममा नेपालमा कोरोना संक्रमण नियन्त्रणमा आउने बताउनुभएको छ ।
राष्ट्रियसभाको बिहीबारको बैठकमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय लगायतमा विनियोजित बजेटमाथि सांसदहरुले उठाएको प्रश्नको जवाफ दिने क्रममा उहाँले फागुन सम्ममा नेपालमा कोरोना नियन्त्रण हुने बताउनुभएको हो ।
उहाँले साउनको अन्त्य तिर कोरोना संक्रमणको दर उच्च विन्दुमा पुग्ने र त्यसपछि आरोलो लाग्ने बताउनुभयो । उहाँले दशै तिहार र छठ जस्ता चाडले संक्रमण बढाउने खतरा रहेकाले मंसिर महिना पछि फेरि संक्रमणको दर बढ्ने भएकाले पुर्ण नियन्त्रणमा आउन फागुन सम्म लाग्ने बताउनुभयो ।
‘साउनको अन्त्य सम्ममा यसको पिक हुन सक्ने अनुमान गर्न सक्छौ । अथवा भदौको सुरु तिर । यो त्यसपछि आरालो लाग्छ । र हामी यसलाई क्रमश नियन्त्रण गर्न सक्छौँ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘अर्को कुरा हाम्रा आनीबानी, हाम्रा संस्कार पनि बुझ्नुपर्यो । दशै तिहार र छठ जस्ता चाडले फेरि संक्रमण बढाउछन् भन्ने पनि अवस्था छ । त्यसकारण यो खतराबाट हामी कति जोगिन सक्छौ ? भोलि यो खतराले फेरी हाम्रो ग्राफ बढाइदियो भने मंसिरमा फेरी अलिकति मास्तिर जान सक्छ । र मंसिरको अन्त्य तिरबाट हामीले फेरी त्यस ग्राफलाई तल लान सक्छौ । र पुस माघ सम्ममा हामी यसलाई नियन्त्रण गर्न सक्छौ । फागुनको महिना संभवत नियन्त्रणको महिना हुन्छ ।’
कोरोनाको आतंंकले मान्छेलाई डिप्रेशनमा लैजान सक्ने भएकाले आतंकित नभई सर्तक हुन पनि उहाँले आग्रह गर्नुभयो । उहाँले लकडाउनको समयमा आत्महत्याका घटना बढ्नुमा कोरोनाको योगदान रहेको टिप्पणी गर्नुभयो । ‘कोरोनाले कुनै पनि सकारात्मक योगदान गरेन’ उहाँले भन्नुभयो, ‘ यसले शारिरीक विरामी मात्रै होइन मानसिक विरामी पनि । त्रासको कारणले मानिसहरु डिप्रेशनमा जाने । डिप्रेशनका अनेक लक्षण मध्ये एउटा लक्षण हो मरुँ मरुँ लाग्ने । त्यो डिप्रेशनको लक्षणबाट मान्छेहरुले आत्महत्या गर्छन् । सधैँ मान्छेले आत्महत्या गर्दैन ।’
कोरोनाका कारण उत्पन्न विभिन्न परिस्थितिका कारण डिप्रेशनमा गएको बताएका प्रधानमन्त्रीले नेपालीमा रोग प्रतिरोधी क्षमता बढी भएको भन्दै उपचार पद्धतिको साथै केही टिप्स पनि दिनुभयो । ‘कोरोनाले छोयो भन्ने वित्तिकै मर्छु । अब गएँ म भन्ने हो भने त बाँच्छ भन्न गाहे हुन्छ । कोरोना भनेको एउटा रुघाखोकी जस्तो हो’ उहाँले भन्नुभयो, ‘लागिहाल्यो भने हाछ्यु साछ्यु गर्नुपर्छ । तातोपानी खानुपर्छ । उडाइदिनुपर्छ । त्यो हिसाबले सोच्नुपर्छ । उच्च मनोबल राख्नुपर्छ । त्यो भयो भने कारोनाले लान सक्क्तैन लागिहाल्यो भने पनि ।’
प्रधानमन्त्रीले उपचार विधि र प्रतिरोध क्षमता आदिको कारणले कोरोनाका कारण निधन हुनेको संख्या निकै कम भएको र संक्रमणको दर पनि अन्य देशको तुलनामा नेपालको स्थिति राम्रो रहेको बताउनुभयो । उहाँले नेपालमा प्रति १० लाखमा ० दशमलब ७ प्रतिशत संक्रमित रहकोे बताउनुभयो । उहाँले संक्रमितहरु बढ्दै गएको देखिए पनि समुदायमा संक्रमण कमी नै रहेको बताउनुभयो । उहाँले नेपालमा बाहिरबाट आउनेको संख्या संगै संक्रमित भएर आउनेहरुको संख्या पनि ठूलो भएकाले एकै पटक उनीहरुको व्यवस्थापन गर्नु कम चुनौतिपुर्ण नभएको बताउनुभयो । उहाँले चैतदेखि भारतबाट नेपाल आउने नागरिकहरुको संख्या नै बढी भएकाले समस्या भएको बताउनुभयो । उहाँले ठूलो संख्यामा बाढी जसरी आएकाका लागि व्यवस्थित क्वारेन्टीन र तत्काल परीक्षण लगायतको व्यवस्था मिलाउनु चुनौतिपुर्ण कार्य रहेको बताउनुभयो ।
प्रधानमन्त्रीले सदनलाई गराउनुभएको जानकारी अनुसार , चैत महिनामा १२ हजा र ६ सय ५७ जना र बैशाखमा ११ हजार ७ सय ९९ , जेठमा २ लाख ४१ हजार ८ सय ६२ जना नेपाल आएका छन् । त्यसैगरी असार ३ गते सम्म ७ हजार बढी नेपाल आएका छन् । असार १ गते १ हजार ४ सय १० जना , २ गते ४ हजार ८० जना र ३ गते २ हजार १२ जना नेपाल आएका हुन् । विदेशमा रहेका नेपालीलाई ल्याउन सजिलो नभएको भन्दै उहाँले हल्लाका पछाडि नलाग्न आग्रह गर्नुभयो ।
‘विदेशबाट ल्याउने सवालमा परीक्षण गरेर ल्याउनुपर्ने भएपनि कुनै मुलुकले टेस्ट नगरि पठाउने गरेका छन्’ उहाँले भन्नुभयो, ‘भारतबाट त परीक्षण गरेर पठाउने कल्पनै गर्न सकिदैन । त्यो त हुल आएको हो । अरु देशबाट टेस्ट गरेर ल्याउनुपर्ने हुन्छ ।’
जेठ २१ देखि असार १ गते सम्म भारत वाहेकका विभिन्न मुलुकबाट १ हजार १ सय १७ जनालाई नेपाल ल्याईएको जानकारी दिनुभयो । प्रधानमन्त्रीले सदनलाई गराउनुभएको जानकारी अनुसार, जापानबाट १३ जना ,मलेसियाबाट १ जना, म्यानमारबाट २६ जना, युएईबाट १ सय ६९ जना अष्ट्रेलियाबाट ११ जना, कुवेतबाट ४ सय ४८, अफगानिस्तानबाट १८ जना, बंगलादेशबाट २ सय ५८ जना , हङकङबाट ७ जना , ओमनबाट १ सय ६६ जना ल्याईएको हो । १ हजार १ सय १७ जनालाई क्वारेन्टाईन बनाउनु पनि सहज विषय नभएको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले क्वारेन्टाइन, आइसोलेसन र अस्पतालमा बस्नेहरुको विवरण पनि दिनुभएको थियो ।
काम छोडेर हिसाब किताबप्रधानमन्त्रीले काम गर्न छाडेर हिसाबकिताव खोजेर बस्ने गरेको भन्दै प्रतिपक्षी दलप्रति परिस्थिति प्रति गम्भीर नबनेको आरोप लगाउनुभयो । उहाँले केही मान्छेहरु असहज अवस्थामा काम गर्नेहरुको प्रशंसा गर्नु भन्दा १, १ रुपैयाको हिसाब किताब खोजेर बस्ने गरेको बताउनुभएको हो ।
‘मान्छे काममा लागेका छन् यहाँ कसैलाई चाहिँ खर्चको हिसाब चाहिएको छ । काममा ध्यान छैन’ उहाँले भन्नुभयो, ‘काम प्रतिको प्रसंम्सा छैन । परिस्थिति प्रतिको गम्भीरता छैन । हिसाबकिताब दैनिक चाहिएको छ । खै ? पैसा भनेर ।’
असहज परिस्थितिमा जनप्रतिनिधिले निकै दुखका साथ कोभिड १९ को संक्रमण रोकथाम तथा नियन्त्रणका कामहरु गरेकोमा गुन मान्नुको सट्टा अपमान र आलोचना गर्ने गरिएको गुनासा गर्नुभयो ।
‘जनप्रतिनिधिले पैसा खाए भन्दिन सजिलो छ । कति दुख गरेर काम गरेका छन् । गुन मान्नु छैन’ उहाँले भन्नुभयो, ‘गुन मान्नुको सट्टा , कदर गर्नुको सट्टा अपमान गर्नु , संदेश पैदा गर्नु , हत्तोत्साही गर्नु किञ्चित उपयुक्त हुदैन । कोरोनाको खर्च मात्रै होइन बजेटको १ ÷१ रुपैयाको हिसाब किताब महालेखापरीक्षकको बार्षिक प्रतिवेदन मार्फत सदनमा आउँछ । यसमा कतै अनियमितत भयो भने त्यसका पछाडि विभिन्न निकायहरु छन् । त्यसको रेखदेख गर्ने । नियालेर हेर्ने, नियमितता अनियमति हेर्ने निकायहरु छन् तीनले काम गरिरहेका छन् । त्यसकारण यस्तो ठान्न भएन कि म बाहेक अरु सबै भ्रष्ट छन् । भ्रष्ट बाहेक कोही जन्मदै जन्मदैनन् भन्ने पनि ठान्न भएन । सरकारमा वा ओहोदामा बसेकाहरुलाई जसरी पनि बद्नाम गर्नुपर्छ । जसरी पनि चरित्र हत्या गर्नुपर्छ भन्ने नियत पनि राख्न भएन । सबै कुरा पारदर्शी छन् । पारदर्शी हुन्छन् । कसैलाई भ्रष्टाचार गर्न दिइदैन ।’
सरकारले जे गदौ पनि विरोध गर्नुपर्छ भन्ने मानसिकता देखिएको उल्लेख गर्र्दै देश पीडीत भएका बेला पनि कसैले भ्रष्टाचार गर्छ भने त्यस्तालाई कडा सँजाय गरिने प्रतिवद्धता दोहोर्याउनुभयो ।
‘सामान किन किनिएन ? सामान छिटो किन्नुपर्यो नि यस्तो बेलामा’ उहाँले भन्नुभयो, ‘अनि छिटोबाटोबाट किने पछि खै टेण्डरको प्रक्रिया पूरा गरेको मिलेभगत गरेर खाईयो यहाँ । यस्तो खालको कुरा हुन भएन । यस्तो बेला छोटो प्रक्रियाबाटै गर्ने हो ।’
इनअफ इज इनअफ के हो त्यो ?प्रधानमन्त्रीले कोरोना संक्रमण नियन्त्रण र रोकथाम प्रभावकारी नभएको, सामाना खरिदमा भ्रष्टाचार भएको तथा परीक्षण सम्बन्धी सरकारको कार्यनीतिको विरोधमा हुदै आएको विरोध प्रर्दशनप्रति पनि कटाक्ष गर्नुभयो ।
‘एउटा शब्द आजकल चलेको छ । इनअफ भन्ने । सबैलाई कण्ठ भईसकेको शब्द । इन अफ । मैले सडकमा पनि प्ले कार्ड हेरँ । कोभिड १९ इन अफ इज इन अफ । के हुन्छ यसको अर्थ भनी मैले खोजी हेरेँ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘कोभिड १९ इज मोर देन इन अफ । यो आउनै नहुने । कसरी आयो ? आउनै नहुने । निषेध गर्न खोज्यौ । रोक्न खोज्यौ तर पनि आयो । यो इन अफ मात्रै होइन हद भन्दा पनि बढी भो यो । चाहिदै नचाहिएको आउनै नहुने कुरा आयो । यो त सबैले मानेकै छ । इन अफ इज इनअफ के हो त्यो ? यो सरकारले ल्याएको त होइन ।’
रुकुम घटनाप्रधानमन्त्रीले रुकुमपश्चिको घटनामा संलग्नलाई नियन्त्रणमा लिएर मुद्दा चलाउने काम भएको भन्दै सो घटनालाई लिएर सरकारको आलोचना गर्नुपर्ने अवस्था नरहेको बताउनुभयो ।
‘यसमा सरकारमाथि हमला गर्नुपर्ने विषय । सरकारले त्यसरी त्यहाँ घटना गराएको हो र ? सरकार तत्काल मानिसहरु गिरफ्तार गरेको छ । मुद्दा चलाएको छ । थुनेको छ । अब गर्नुपथ्र्यो के त सरकारले ?’ उहाँले भन्नुभयो, ‘अपराधी बचाउन खोजेको छ र सरकारले ? गिरफ्तार गर्न लापरवाही गरेको छ र सरकारले ? अथवा त्यो घटना राम्रो भयो भनेको छ र ? अथवा सामान्य घटना हो भेनेको छ र सरकारले ? यस्तो हुनु ठूलो कुरा होइन भनेको छ र ? अनि यसमा सरकारको आलोचना गर्नुपर्ने ठाउँ कहाँनेर छ ?’
क्वारेन्टाइनमामा महिला बलात्कार हुनुप्रधानमन्त्रीले सुरक्षार्थ राखिएकैबाट क्वारेन्टाइनमा रहेकी महिलामाथि बलात्कार हुनु निन्दनीय घटना भएको भन्दै घटनामा संलग्नलाई हदै सम्मको कारवाही गर्ने प्रतिवद्धता जनाउनुभयो । सुरक्षाका लागि खटिएकै बाट कुकर्म भएको भन्दै उहाँले अक्षम्य घटनाका दोषीलाई क्षमा गर्न नसकिने बताउनुभयो । उहाँले विश्व स्वास्थ्य संगठनको मान्यता अनुसारको क्वारेन्टाइन हुनुपर्ने भएपनि सिमित स्रोत र साधनका कारण त्यसो गर्न नसकिएको बताउनुभयो ।
प्रधानमन्त्री आफै शक्तिशालीउहाँले प्रधानमन्त्री आफैमा शक्तिशाली भएकाले कुनै विभाग ल्याएर थप शक्ति केन्द्रीत गर्नु आवश्यक नरहेको स्पष्ट पार्नुभयो । ‘कार्यकारी अधिकार मन्त्रीपरिषद्मा निहित हुन्छ । त्यो मन्पिरिषद्मा निहित त्यसको अन्तिम फैसला फेरि पनि प्रधानमन्त्रीमा हुन्छ । तसर्थ प्रधानमन्त्रीलाई शक्ति आर्जन गर्नका निम्ति एउटा विभाग टिपेर आफ्नो मातहत ल्याउनुपर्ने हुदैन’ उहाँले भन्नुभयो, ‘सिंगै विभाग , सिंगै मन्त्रालयहरु प्रधानमन्त्रीकै मातहतमा हुने गर्छन् । त्यसकारण यो भ्रम कतै रहनुपर्ने आवश्यकता छैन । यो विभाग प्रधानमन्त्रीले आफूमा शक्ति केन्द्रीत गर्नका लागि भनेर । कार्यकारी शक्ति प्रधानमन्त्रीमा स्वतः केन्द्रित हुन्छ यस प्रणालीमा । यो कुनै शक्ति केन्द्रित गर्नका लागि होइन । कामको प्रभावकारी संयोजन ,परिचालन, अनुगमन, निरीक्षणका लागि त्यस्ता विभाग कहिलेकाही प्रधानमन्त्री कहिलेकाही प्रधानमन्त्रीका मातहत ल्याइन्छन् ।’
उहाँले प्रधानमन्त्री कार्यालय मातहत कुनै पनि शिर्षकमा अनुपयुक्त बजेट विनियोजन नगरिएको स्पष्ट पार्नुभयो । उहाँले विगत २ वर्षमा सरकारले असाधारण र अभूतपुर्व प्रगती गरेको पनि दोहोर्याउनुभयो ।
राष्ट्रिय एकताका लागि धन्यवादप्रधानमन्त्रीले राष्ट्रियसभाले अतिक्रमित भुभाग समेटीएको नक्सा अनुसार निशान छाप संशोधनका लागि सरकारले ल्याएको संविधान दोश्रो संशोधन विधेयकमा व्यापक राष्ट्रिय सहमति र ऐक्यवद्धता देखिएकोमा धन्यवाद दिनुभयो । राष्ट्रिय महत्वको विषयमा सदनले देखाएको अभूतपुर्वक एकताले देशलाई परेको बेला नेपाल र नेपालीहरु एक ठाउँमा उभिन्छन् भन्ने संदेश दिएको उल्लेख गर्नुभयो ।
